Η τεχνολογική εκπαίδευση στα πλαίσια της γενικής εκπαίδευσης, του Ν.Η. Ηλιάδη
(Από www.alfavita.gr - 20/8/2013)
Η χρησιμοποιούμενη από τον άνθρωπο τεχνολογία αποσύρεται σήμερα με ρυθμό μεγαλύτερο από 7% το χρόνο γεγονός που σημαίνει ότι σε 10 χρόνια θα χρησιμοποιούμε άγνωστη σήμερα τεχνολογία
Ν.Η.Ηλιάδης
Πολ/κός Μηχ/κός Ε.Μ.Π.,
Μ.Eng. , Structural Engineering,
Concordia University, Montreal , Canada Ph.D.,
Industrial Education Organization and Management University of Maryland U.S.A ,
τ. Καθηγητής ΠΑΤΕΣ/ΣΕΛΕΤΕ ,
τ.Καθηγητής ΤΕΙ Πειραιά
τ.Ειδικός Γραμματέας ΥΠΕΠΘ
Επίτιμος Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου
Η τεχνολογική εκπαίδευση στα πλαίσια της γενικής εκπαίδευσης
Η τεχνολογική εκπαίδευση στα πλαίσια της γενικής εκπαίδευσης διαφέρει από την Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση και έχει ως σκοπό να εξοικειώσει το μέσο πολίτη με την τεχνολογία και το τεχνητό τεχνολογικό περιβάλλον στο οποίο ζει, ανεξάρτητα από μελλοντικές επαγγελματικές επιλογές. Στην εποχή μας της οικονομίας της γνώσης και των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων η εκπαίδευση αυτή είναι καθοριστικής σημασίας στα πλαίσια της σύγχρονης γενικής εκπαίδευσης για όλους.
Η χρησιμοποιούμενη από τον άνθρωπο τεχνολογία αποσύρεται σήμερα με ρυθμό μεγαλύτερο από 7% το χρόνο γεγονός που σημαίνει ότι σε 10 χρόνια θα χρησιμοποιούμε άγνωστη σήμερα τεχνολογία. Ο σύγχρονος άνθρωπος σε ρόλους είτε πολίτη που παίρνει αποφάσεις, είτε σε ρόλο άμεσα παραγωγικού στοιχείου , είτε σε ρόλο παροχής υπηρεσιών, είτε σε ρόλο καταναλωτή, είτε σε ρόλο ατόμου που χρησιμοποιεί τεχνολογία τον ελεύθερο χρόνο του, χρειάζεται βασικές τεχνολογικές γνώσεις για εξέταση αλλά και αναγνώριση εναλλακτικών και ορθών λύσεων .
H τεχνολογία διαφέρει από την επιστήμη . Η επιστημονική έρευνα μελετά το φυσικό περιβάλλον που είναι δεδομένο ανεξάρτητα από τη θέληση του ανθρώπου. Η τεχνολογική έρευνα δημιουργεί ένα τεχνητό περιβάλλον σύμφωνα με τη θέληση και τις δυνατότητες του ανθρώπου. Για να κατευθύνει κατάλληλα και να ελέγχει την τεχνολογία ο άνθρωπος χρειάζεται βασικές τεχνολογικές γνώσεις.
Στις Δυτικές χώρες προβλέπεται η διδασκαλία μαθήματος τεχνολογίας από την προνηπιακή ηλικία μέχρι το τέλος της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στα πλαίσια της γενικής εκπαίδευσης . ( Διδασκαλία για 14 χρόνια ). Στις Η.Π.Α. το σχετικό εκπαιδευτικό αντικείμενο διδάσκεται πριν από το 1900.
Με το νόμο 309 /1976 που είχε αυξήσει την υποχρεωτική εκπαίδευση από έξι σε εννέα χρόνια, είχε προβλεφθεί με εισηγήσεις διεθνών οργανισμών και η παροχή τεχνολογικής εκπαίδευσης στα τρία τελευταία χρόνια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Στη χώρα μας είχε εισαχθεί με μεγάλες δυσκολίες ένα στοιχειώδες μάθημα τεχνολογίας με βάση το Maryland Plan που μεταφέρθηκε από τον γράφοντα από τις Η.Π.Α. στις Α και Β τάξεις του Γυμνασίου ( από το 1993), και την Α Γενικού Λυκείου ( από το 1998 με την εφαρμογή της μεθόδου της Τεχνολογικής έρευνας που αποτελούσε και το επίσημο αναλυτικό πρόγραμμα του μαθήματος ). Οι μαθητές έπρεπε να πραγματοποιήσουν έρευνες και να συγγράψουν ανάλογη ερευνητική εργασία, την οποία θα έπρεπε να παρουσιάσουν και σε σεμινάρια στην τάξη. Το Maryland Plan αναπτύχθηκε από τον καθηγητή Donald Maley, καθηγητή και κοσμήτορα του τμήματος Επαγγελματικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης του πανεπιστημίου της πολιτείας Maryland στις Η.Π.Α. ( μια γνωστή ηγετική μορφή στις Η.Π.Α. για την τεχνολογική εκπαίδευση) , και μεταφέρθηκε από τον γράφοντα αρχικά στη ΣΕΛΕΤΕ όπου ήταν καθηγητής και οργάνωσε και δίδαξε ένα βασικό πρόγραμμα εκπαίδευσης καθηγητών τεχνολογικής εκπαίδευσης ( 1979-1985) , και αργότερα σε όλα τα σχολεία της χώρας με πρότασή του και οργάνωση των σχετικών προγραμμάτων ως συμβούλου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
Δεν έχει ιδρυθεί καμιά σχετική με την τεχνολογική εκπαίδευση πανεπιστημιακή σχολή εκπαίδευσης καθηγητών στη χώρα μας όπως συμβαίνει στις Η.Π.Α., παρά το πλήθος των πανεπιστημιακών σχολών που έχουν ιδρυθεί.
Έτσι το μάθημα της τεχνολογίας το διεκδικούσαν και το δίδασκαν πλήθος παραδοσιακών ειδικοτήτων καθηγητών χωρίς καμιά εκπαίδευση στο αντικείμενο και αφού 1 ώρα διδασκαλίας στο σχολικό πρόγραμμα σε έναν κλάδο, σημαίνει 500-600 περίπου θέσεις εργασίας.
Η πραγματικότητα αυτή συντηρεί παραδοσιακά μαθήματα ( και κυρίως τον λογιοτατισμό και φυσικά τους αντίστοιχους κλάδους εκπαιδευτικών ) , ενώ εμποδίζει την ένταξη νέων εκπαιδευτικών αντικειμένων, αφού τα νέα μαθήματα θα πρέπει να «πάρουν ώρες» από παραδοσιακά εκπαιδευτικά αντικείμενα και το ωρολόγιο πρόγραμμα παραμένει σταθερό ως προς το σύνολο των ωρών διδασκαλίας ( 30-35 περίπου την εβδομάδα με μικρές αυξομειώσεις ανάλογα με την ……εκπαιδευτική μεταρρύθμιση).
Το μάθημα της τεχνολογίας που είναι ιδιαίτερης βαρύτητας υπό κανονικές συνθήκες τείνει να εκφυλισθεί και να καταργηθεί.
Ήδη στην Α Λυκείου έχει αντικατασταθεί από τις εργασίες PROJECT που διαφημίστηκε ότι εισάγει για πρώτη φορά την έρευνα στο σχολικό πρόγραμμα, ενώ η τεχνολογική έρευνα και η εξοικείωση των μαθητών με αυτήν …αποτελούσε το επίσημο αναλυτικό πρόγραμμα του μαθήματος της τεχνολογίας στην Α Λυκείου από το 1998. Δηλαδή 15 χρόνια πριν !!!!! , ενώ οι αρμόδιοι δήλωναν ότι εισάγεται η έρευνα για …….πρώτη φορά στο σχολείο.
Η διαφορά ήταν βεβαίως ότι η έρευνα γίνονταν σε τεχνολογικά θέματα, ενώ στο PROJECT γίνεται έρευνα …..σε όλα τα μαθήματα ( ιστορία ,μαθηματικά, φυσική , μουσική, στα οποία κανείς δεν εμπόδιζε μέχρι σήμερα την πραγματοποίηση έρευνας στα πλαίσια των διδακτικών ωρών των σχετικών μαθημάτων ) με αξιοποίηση των ωρών διδασκαλίας –και των αντίστοιχων θέσεων εργασίας- του μαθήματος της τεχνολογίας που καταργήθηκε από άλλες ειδικότητες καθηγητών .
Πληροφορίες για την τεχνολογική εκπαίδευση ως απαραίτητο στοιχείο της σύγχρονης γενικής εκπαίδευσης για όλους, περιλαμβάνονται στην ιστοσελίδα του Διεθνούς Οργανισμού για την Τεχνολογική Εκπαίδευση με έδρα την VIRGINIA και παραρτήματα σε όλο τον κόσμο . ( International Technology Education Associoation)
Μετά από έρευνες ο οργανισμός έχει αναπτύξει προδιαγραφές τεχνολογικής εκπαίδευσης για όλες τις τάξεις ( 12 τάξεις) στο δημοτικό και στο γυμνάσιο που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα του οργανισμού.
Με τον οργανισμό συνεργάζονται πανεπιστήμια που παράγουν καθηγητές για την τεχνολογική εκπαίδευση (μπορούν να εργασθούν και στην βιομηχανία λόγω της ευρύτητας της τεχνολογικής υποδομής που διαθέτουν σε μια ποικιλία τομέων της σύγχρονης τεχνολογίας και συνεπώς διαθέτουν ελαστικότητα ως προς τα σημεία που μπορούν να απασχοληθούν ) , εταιρείες που παράγουν εξοπλισμό για τα εργαστήρια στα σχολεία , εκδοτικοί οίκοι, φορείς παραγωγής εποπτικού υλικού, O Εθνικός Οργανισμός των Η.Π.Α. Αεροναυτικής και Διαστήματος ( NASA) που διαχέει στους μαθητές τις γνώσεις από τις ανακαλύψεις που παράγει από την έρευνα στον τομέα του διαστήματος κλπ.
Στο εκπαιδευτικό αυτό αντικείμενο της τεχνολογίας έχει μεγάλη και ιδιαίτερη βαρύτητα η ανάπτυξη ικανότητας για διερεύνηση και αξιοποίηση πηγών πληροφόρησης από το τεχνολογικό περιβάλλον. Συνεπώς η χρησιμοποίηση του δικτύου Internet κατά χρήσιμο και αποτελεσματικό τρόπο είναι ιδιαίτερης βαρύτητας.
Σε βοηθητικό βιβλίο των μαθητών του ΟΕΔΒ ( Οργανισμός Εκδόσεων Διδακτικών Βιβλίων ) στο μάθημα της τεχνολογίας αναλύεται η τεχνολογική έρευνα και περιλαμβάνονται και παραδείγματα τεχνολογικών ερευνών μαθητών που πραγματοποιήθηκαν σε Ελληνικό σχολείο πολλά χρόνια πριν. Το βιβλίο αυτό μοιράζονταν σε χιλιάδες αντίτυπα για χρόνια για να διευκολυνθούν οι μαθητές να αναπτύξουν μιαν αντίληψη του αντικειμένου της τεχνολογικής έρευνας, μέχρις ότου το μάθημα της τεχνολογίας αντικαταστάθηκε από το PROJECT που υποτίθεται …ότι εισήγαγε την έρευνα στο σχολείο για πρώτη φορά!
Το PROJECT φαίνεται να επεκτείνεται και στις Α και Β Γυμνασίου στις αντίστοιχες ώρες του μαθήματος της τεχνολογίας . Η τεχνολογική εκπαίδευση στα πλαίσια της γενικής εκπαίδευσης καταργείται πλέον εντελώς, ένας θεσμός 35 και πλέον ετών, ενώ θα έπρεπε λογικά να διευρυνθεί σε όλες τις τάξεις του δημοτικού και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και να εξορθολογισθεί με την εξασφάλιση και ανάλογης σχολής εκπαίδευσης καθηγητών, αφού συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας που επιδιώκουμε, και σύμφωνα με τις πρακτικές ανεπτυγμένων χωρών, όπου ο ανθρώπινος παράγων είναι ο κύριος και σημαντικός συντελεστής της παραγωγής.
.jpg)
